Lata 60. w modzie damskiej i męskiej – tło historyczne, styl i największe ikony dekady

W latach 60. stolica mody przeniosła się z Paryża do Londynu, a paryskich couturiers w wyznaczaniu trendów zastąpili twórcy ubiorów gotowych do noszenia. Modowy spektakl rozgrywał się głównie na słynnej Carnaby Street w londyńskim Soho, gdzie swoje butiki otworzyli tacy projektanci, jak Mary Quant czy John Stephen. Miejsce to szybko stało się synonimem “swingującego Londynu”, w którym bywały nie tylko nastolatki z pokolenia powojennego wyżu demograficznego, ale też wschodzące gwiazdy show biznesu. To oni dyktowali trendy w modzie lat 60. 

Na odpowiedź Paryża nie trzeba było długo czekać. Sukces butików z modą ready-to-wear zainspirował między innymi legendarnego następcę Christiana Diora. Kariera Saint Laurenta rozkwitła w drugiej połowie dekady. Nie tylko przez rewolucyjne projekty pierwszych damskich garniturów, ale też przez sieć butików Rive Gauche, w których stali bywalcy Lewego Brzegu Sekwany mogli zaopatrzyć się w ubiory pret-a-porter w naprawdę przystępnych cenach. 

Moda lat 60. z roku na rok stawała się coraz bardziej demokratyczna, ogólnodostępna i wolna, ale też ekscentryczna i seksualna. Nic dziwnego. Symbolicznym przejściem w nową dekadę zwiastującym ogromne społeczne przemiany był pierwszy lot człowieka w kosmos w 1961 roku. Po nim już nic nie było takie same. 

Po erze seksownych, kobiecych gwiazd Hollywood, które wyznaczały kanony stylu lat 50. przyszedł czas na młodych. Symbolem mody lat 60. po dzień dzisiejszy pozostaje kultowa postać supermodelki tamtych czasów, znanej pod pseudonimem Twiggy.

Damski garnitur to jeden z wielu symboli przejścia z konserwatyzmu czasów powojennych do modernizmu nowej dekady. Ale jakie jeszcze ubrania z lat 60. są najbardziej znamienne dla tamtego okresu historii mody?

Wyzwalające, rewolucyjne, a nawet obrazoburcze okazały się jednak nie tylko odsłaniające kobiecy biust kostiumy kąpielowe, ale też produkowane na masową skalę krótkie sukienki. W latach 60. najpopularniejsza stała się długość mini, która określała nie tylko kolekcje projektantów ready-to-wear, ale też modę haute couture. Do historii mody damskiej lat 60. przeszły takie modele sukienek, jak Mondrian, Souper czy uszyta z lustrzanych płytek kultowa kreacja Paco Rabanne. Wszystkie je łączyło jedno –były ultrakrótkie. 

Legendarne, designerskie sukienki z lat 60. odbiły swoje piętno na modelach noszonych przez zwykłe dziewczyny. Geometryczne, hipnotyzujące wzory z kreacji Saint Laurenta szybko stały się dominującym trendem w codziennym ubiorze tej dekady. Z kolei inspirowane lotem w kosmos dzieło Paco Rabanne’a wyznaczyło kierunek projektowania wieczorowych sukienek lat 60. – nowatorskich, wykorzystujących najbardziej zaskakujące tworzywa – w tym plastik czy metal! Kreacje te były nazywane “biżuterią dla ciała” i do dziś rzutują na wieczorową modę. Wystarczy spojrzeć na współczesne sukienki z cekinów. 

Styl lat 60. widocznie wpłynął też na współczesny ubiór męski. W przeciwieństwie do dość konserwatywnych lat 50., kolejna dekada okazała się nad wyraz ekscentryczna, szczególnie, gdy pod lupę weźmiemy słynny swingujący Londyn, w którym trendy wyznaczali tak zwani modsi. Rewolucja w modzie męskiej lat 60. nie nastąpiła od razu. Wręcz przeciwnie. Początek dekady należał do garniturów wzorowanych na włoskich od firmy Brioni. Dodawano jednak do nich coraz bardziej dopasowane do ciała koszule i wąskie krawaty z dzianiny, które stały się znakiem rozpoznawczym miłośników modern jazzu. Dopiero później dominujący w sztuce pop-art, który od kilku lat inspirował twórców damskiej odzieży, odcisnął swoje piętno na męskich elementach garderoby. Na Carnaby Street, a szczególnie w butiku legendarnego Johna Stephena, można było kupić wzorzyste marynarki, koszule we wzory, a nawet pierwsze spodnie biodrówki z nogawkami rozszerzającymi się ku dołowi. Męski strój lat 60. widocznie wkraczał w erę hippie, której wybuch pod koniec dekady okazał się nie do zatrzymania.

Gdy nową dekadę rozpoczyna tak przełomowe wydarzenie, jak lot w kosmos, społeczeństwo musi uwierzyć w coraz większą wolność i świat bez granic. Jednak prawdziwe wyzwolenie miało nastąpić dopiero pod koniec lat sześćdziesiątych, kiedy dominującym nurtem w modzie stał się styl hipisów. Ich ideologia była prosta. Powrót do natury miał być wyrazem sprzeciwu wobec coraz popularniejszej, masowej produkcji odzieży. Co ze współczesnego punktu widzenia wydaje się być prorocze. Hipisi lansowali nie tylko wolność seksualną, charakterystyczny rodzaj muzyki i tryb życia, ale też modę, która na zawsze zapisała się na kartach historii i do dziś rezonuje w trendach. Zamiast sukienek z butików Mary Quant hipisi nosili łupy z dalekich podróży. Od lustrzanych płytek Paco Rabanne’a woleli naturalne sznurki, plecionki, dzianiny, ubrania zdobione paciorkami i inspirowane stylem Dalekiego Wschodu czy dzikiego lądu. Spodnie dzwony, przeskalowane tuniki czy ubrania dziergane na szydełku okazały się wyznaczyć dominującą tendencję mody kolejnej dekady. A głos hipisów stał się donośniejszy od głosu wspomnianych wcześniej modsów (miłośników modern jazzu) czy bogatych nastolatek Dolly Birds, noszących ultrakrótkie, kolorowe sukienki. 

A czy moda PRL nadążała za światowymi trendami? Archiwalna prasa z lat 60. jest najlepszym dowodem na to, że tak. Modę w PRL-u lansowała w dalszym ciągu Jadwiga Grabowska – założycielka Mody Polskiej, którą inspirowały zarówno sukienki w kształcie trapezu, jak i szmizjerki projektowane przez Saint Laurenta, do którego początkowo podchodziła z dużą rezerwą. To za jej sprawą Polki miały dostęp do kreacji, które noszono wówczas w Londynie czy Paryżu, a damska moda PRL stała się synonimem nowych czasów hołdujących wygodzie. To samo dotyczyło zresztą mody męskiej PRL, która dzięki napływowi odzieży z Zachodu coraz bardziej przypominała tę, która była wzorem dla całego świata.

Ubrania z lat 60. są obecne w trendach do dziś, nie tylko na wybiegach, ale też w sieciówkach. Jeśli szukasz sukienki w stylu lat 60., wystarczy, że wybierzesz mini w kształcie trapezu i dodasz botki na niskim słupku. Również we współczesnych męskich ubiorach nie sposób przeoczyć inspiracji stylem lat 60. Wąskie krawaty w klimacie modsów czy odważne wzorzyste koszule i marynarki jak u hipisów do dziś pojawiają się w kolekcjach topowych marek modowych, ale na noszenie ich pozwalają sobie wyłącznie fani modowych eksperymentów. 

Jakie były najważniejsze cechy mody damskiej w latach 60.?

Moda damska lat 60. była przewrotna, rewolucyjna i ekscentryczna. Charakteryzowała się elementami takimi jak mini-sukienki, pierwsze stroje kąpielowe odsłaniające biust, czy damskie garnitury. Była to dekada demokratyzacji mody, z inspiracjami z kosmosu i wpływami artystycznymi takimi jak op-art i pop-art. Ikony stylu, jak Twiggy i Mary Quant, miały ogromny wpływ na modę, promując indywidualizm, wyrazistość i ekscentryzm.

Jak zmieniła się moda męska w latach 60. i jakie były jej główne trendy?

Moda męska lat 60. przeszła od konserwatyzmu lat 50. do bardziej ekscentrycznego stylu. Początek dekady charakteryzował się wpływami włoskiej firmy Brioni, z dopasowanymi koszulami i wąskimi krawatami. Później, pod wpływem pop-artu, pojawiły się wzorzyste marynarki, koszule i spodnie biodrówki. W końcu styl męski lat 60. przeszedł do ery hippie, z wpływami muzyki i wolności seksualnej, co wpłynęło na pojawienie się spodni dzwonów i przeskalowanych tunik.

Jak wpływ mody lat 60. widać w współczesnych trendach?

Współczesna moda nadal czerpie inspiracje z lat 60. Zarówno w damskiej, jak i męskiej modzie, widać wpływy tej dekady. Mini-sukienki w kształcie trapezu, botki na niskim słupku, wąskie krawaty i wzorzyste koszule są popularne w dzisiejszych kolekcjach. Moda lat 60. wpłynęła również na idee wygody i dostępności, co jest widoczne w masowej produkcji odzieży i jej demokratyzacji.

Zobacz też: 

• Najlepsi polscy projektanci mody – lista najbardziej znanych nazwisk w branży fashion

• Najważniejsze pokazy mody wiosna-lato 2024: od Chanel po Louis Vuitton. Te kolekcje wyznaczą trendy w tym sezonie

• Najmodniejsze sneakersy damskie na wiosnę 2024: białe, za kostkę, a może chunky? Przegląd inspiracji